EVRM

   (Tekst geldend op: 16-10-2015)

   --------------------------------------------------------------------------

   Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
   vrijheden

   (authentiek: en)

  Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms

   The Governments signatory hereto, being Members of the Council of Europe,

   Considering the Universal Declaration of Human Rights proclaimed by the
   General Assembly of the United Nations on 10th December 1948;

   Considering that this Declaration aims at securing the universal and
   effective recognition and observance of the Rights therein declared;

   Considering that the aim of the Council of Europe is the achievement of
   greater unity between its Members and that one of the methods by which
   that aim is to be pursued is the maintenance and further realisation of
   Human Rights and Fundamental Freedoms;

   Reaffirming their profound belief in those Fundamental Freedoms which are
   the foundation of justice and peace in the world and are best maintained
   on the one hand by an effective political democracy and on the other by a
   common understanding and observance of the Human Rights upon which they
   depend;

   Being resolved, as the Governments of European countries which are
   likeminded and have a common heritage of political traditions, ideals,
   freedom and the rule of law, to take the first steps for the collective
   enforcement of certain of the Rights stated in the Universal Declaration;

   Have agreed as follows:

  Article 1. - Obligation to respect human rights

   The High Contracting Parties shall secure to everyone within their
   jurisdiction the rights and freedoms defined in Section I of this
   Convention.

  SECTION I. Rights and freedoms

  Article 2. - Right to life

     1.Everyone's right to life shall be protected by law. No one shall be
       deprived of his life intentionally save in the execution of a sentence
       of a court following his conviction of a crime for which this penalty
       is provided by law.

     2.Deprivation of life shall not be regarded as inflicted in
       contravention of this Article when it results from the use of force
       which is no more than absolutely necessary:

               (a) in defence of any person from unlawful violence;

               (b) in order to effect a lawful arrest or to prevent the escape
            of a person lawfully detained;

               (c) in action lawfully taken for the purpose of quelling a riot
            or insurrection.

  Article 3. - Prohibition of torture

   No one shall be subjected to torture or to inhuman or degrading treatment
   or punishment.

  Article 4. - Prohibition of slavery and forced labour

     1. No one shall be held in slavery or servitude.

     2. No one shall be required to perform forced or compulsory labour.

     3. For the purpose of this Article the term "forced or compulsory
       labour" shall not include:

               (a) any work required to be done in the ordinary course of
            detention imposed according to the provisions of Article 5 of
            this Convention or during conditional release from such
            detention;

               (b) any service of a military character or, in case of
            conscientious objectors in countries where they are recognised,
            service exacted instead of compulsory military service;

               (c) any service exacted in case of an emergency or calamity
            threatening the life or well-being of the community;

               (d) any work or service which forms part of normal civic
            obligations.

  Article 5. - Right to liberty and security

     1.Everyone has the right to liberty and security of person. No one
       shall be deprived of his liberty save in the following cases and in
       accordance with a procedure prescribed by law:

               (a) the lawful detention of a person after conviction by a
            competent court;

               (b) the lawful arrest or detention of a person for non-compliance
            with the lawful order of a court or in order to secure the
            fulfilment of any obligation prescribed by law;

               (c) the lawful arrest or detention of a person effected for the
            purpose of bringing him before the competent legal authority on
            reasonabel suspicion of having committed an offence or when it is
            reasonably considered necessary to prevent his committing an
            offence or fleeing after having done so;

               (d) the detention of a minor by lawful order for the purpose of
            educational supervision or his lawful detention for the purpose
            of bringing him before the competent legal authority;

               (e) the lawful detention of persons for the prevention of the
            spreading of infectious diseases, of persons of unsound mind,
            alcoholics or drug addicts or vagrants;

               (f) the lawful arrest or detention of a person to prevent his
            effecting an unauthorised entry into the country or of a person
            against whom action is being taken with a view to deportation or
            extradition.

     2.Everyone who is arrested shall be informed promptly, in a language
       which he understands, of the reasons for his arrest and of any charge
       against him.

     3.Everyone arrested or detained in accordance with the provisions of
       paragraph 1 (c) of this Article shall be brought promptly before a
       judge or other officer authorised by law to exercise judicial power
       and shall be entitled to trial within a reasonable time or to release
       pending trial. Release may be conditioned by guarantees to appear for
       trial.

     4.Everyone who is deprived of his liberty by arrest or detention shall
       be entitled to take proceedings by which the lawfulness of his
       detention shall be decided speedily by a court and his release ordered
       if the detention is not lawful.

     5.Everyone who has been the victim of arrest or detention in
       contravention of the provisions of this Article shall have an
       enforceable right to compensation.

  Article 6. - Right to a fair trial

     1. In the determination of his civil rights and obligations or of any
       criminal charge against him, everyone is entitled to a fair and public
       hearing within a reasonable time by an independent and impartial
       tribunal established by law. Judgment shall be pronounced publicly but
       the press and public may be excluded from all or part of the trial in
       the interests of morals, public order or national security in a
       democratic society, where the interests of juveniles or the protection
       of the private life of the parties so require, or to the extent
       strictly necessary in the opinion of the court in special
       circumstances where publicity would prejudice the interests of
       justice.

     2. Everyone charged with a criminal offence shall be presumed innocent
       until proved guilty according to law.

     3. Everyone charged with a criminal offence has the following minimum
       rights:

               (a) to be informed promptly, in a language which he understands
            and in detail, of the nature and cause of the accusation against
            him;

               (b) to have adequate time and facilities for the preparation of
            his defence;

               (c) to defend himself in person or through legal assistance of
            his own choosing or, if he has not sufficient means to pay for
            legal assistance, to be given it free when the interests of
            justice so require;

               (d) to examine or have examined witnesses against him and to
            obtain the attendance and examination of witnesses on his behalf
            under the same conditions as witnesses against him;

               (e) to have the free assistance of an interpreter if he cannot
            understand or speak the language used in court.

  Article 7. - No punishment without law

     1.No one shall be held guilty of any criminal offence on account of
       any act or omission which did not constitute a criminal offence under
       national or international law at the time when it was committed. Nor
       shall a heavier penalty be imposed than the one that was applicable at
       the time the criminal offence was committed.

     2.This Article shall not prejudice the trial and punishment of any
       person for any act or omission which, at the time when it was
       committed, was criminal according to the general principles of law
       recognised by civilised nations.

  Article 8. - Right to respect for private and family life

     1. Everyone has the right to respect for his private and family life,
       his home and his correspondence.

     2. There shall be no interference by a public authority with the
       exercise of this right except such as is in accordance with the law
       and is necessary in a democratic society in the interests of national
       security, public safety or the economic well-being of the country, for
       the prevention of disorder or crime, for the protection of health or
       morals, or for the protection of the rights and freedoms of others.

  Article 9. - Freedom of thought, conscience and religion

     1.Everyone has the right to freedom of thought, conscience and
       religion; this right includes freedom to change his religion or belief
       and freedom, either alone or in community with others and in public or
       private, to manifest his religion or belief, in worship, teaching,
       practice and observance.

     2.Freedom to manifest one's religion or beliefs shall be subject only
       to such limitations as are prescribed by law and are necessary in a
       democratic society in the interests of public safety, for the
       protection of public order, health or morals, or for the protection of
       the rights and freedoms of others.

  Article 10. - Freedom of expression

     1.Everyone has the right to freedom of expression. This right shall
       include freedom to hold opinions and to receive and impart information
       and ideas without interference by public authority and regardless of
       frontiers. This Article shall not prevent States from requiring the
       licensing of broadcasting, television or cinema enterprises.

     2.The exercise of these freedoms, since it carries with it duties and
       responsibilities, may be subject to such formalities, conditions,
       restrictions or penalties as are prescribed by law and are necessary
       in a democratic society, in the interests of national security,
       territorial integrity or public safety, for the prevention of disorder
       or crime, for the protection of health or morals, for the protection
       of the reputation or rights of others, for preventing the disclosure
       of information received in confidence, or for maintaining the
       authority and impartiality of the judiciary.

  Article 11. - Freedom of assembly and association

     1.Everyone has the right to freedom of peaceful assembly and to
       freedom of association with others, including the right to form and to
       join trade unions for the protection of his interests.

     2.No restrictions shall be placed on the exercise of these rights
       other than such as are prescribed by law and are necessary in a
       democratic society in the interests of national security or public
       safety, for the prevention of disorder or crime, for the protection of
       health or morals or for the protection of the rights and freedoms of
       others. This Article shall not prevent the imposition of lawful
       restrictions on the exercise of these rights by members of the armed
       forces, of the police or of the administration of the State.

  Article 12. - Right to marry

   Men and women of marriageable age have the right to marry and to found a
   family, according to the national laws governing the exercise of this
   right.

  Article 13. - Right to an effective remedy

   Everyone whose rights and freedoms as set forth in this Convention are
   violated shall have an effective remedy before a national authority
   notwithstanding that the violation has been committed by persons acting in
   an official capacity.

  Article 14. - Prohibition of discrimination

   The enjoyment of the rights and freedoms set forth in this Convention
   shall be secured without discrimination on any ground such as sex, race,
   colour, language, religion, political or other opinion, national or social
   origin, association with a national minority, property, birth or other
   status.

  Article 15. - Derogation in time of emergency

     1. In time of war or other public emergency threatening the life of
       the nation any High Contracting Party may take measures derogating
       from its obligations under this Convention to the extent strictly
       required by the exigencies of the situation, provided that such
       measures are not inconsistent with its other obligations under
       international law.

     2. No derogation from Article 2, except in respect of deaths resulting
       from lawful acts of war, or from Articles 3, 4 (paragraph 1) and 7
       shall be made under this provision.

     3. Any High Contracting Party availing itself of this right of
       derogation shall keep the Secretary-General of the Council of Europe
       fully informed of the measures which it has taken and the reasons
       therefor. It shall also inform the Secretary-General of the Council of
       Europe when such measures have ceased to operate and the provisions of
       the Convention are again being fully executed.

  Article 16. - Restrictions on political activity of aliens

   Nothing in Articles 10, 11 and 14 shall be regarded as preventing the High
   Contracting Parties from imposing restrictions on the political activity
   of aliens.

  Article 17. - Prohibition of abuse of rights

   Nothing in this Convention may be interpreted as implying for any State,
   group or person any right to engage in any activity or perform any act
   aimed at the destruction of any of the rights and freedoms set forth
   herein or at their limitation to a greater extent than is provided for in
   the Convention.

  Article 18. - Limitation on use of restrictions on rights

   The restrictions permitted under this Convention to the said rights and
   freedoms shall not be applied for any purpose other than those for which
   they have been prescribed.

  SECTION II. European Court of Human Rights

  Article 19. - Establishment of the Court

   To ensure the observance of the engagements undertaken by the High
   Contracting Parties in the Convention and the Protocols thereto, there
   shall be set up a European Court of Human Rights, hereinafter referred to
   as 'the Court'. It shall function on a permanent basis.

  Article 20. - Number of judges

   The Court shall consist of a number of judges equal to that of the High
   Contracting Parties.

  Article 21. - Criteria for office

     1.The judges shall be of high moral character and must either possess
       the qualifications required for appointment to high judicial office or
       be jurisconsults of recognised competence.

     2.The judges shall sit on the Court in their individual capacity.

     3.During their term of office the judges shall not engage in any
       activity which is incompatible with their independence, impartiality
       or with the demands of a full-time office; all questions arising from
       the application of this paragraph shall be decided by the Court.

  Article 22. - Election of judges

   The judges shall be elected by the Parliamentary Assembly with respect to
   each High Contracting Party by a majority of votes cast from a list of
   three candidates nominated by the High Contracting Party.

  Article 23. - Terms of office and dismissal

     1. The judges shall be elected for a period of nine years. They may
       not be re-elected.

     2. The terms of office of judges shall expire when they reach the age
       of 70.

     3. The judges shall hold office until replaced. They shall, however,
       continue to deal with such cases as they already have under
       consideration.

     4. No judge may be dismissed from office unless the other judges
       decide by a majority of two-thirds that that judge has ceased to
       fulfil the required conditions.

  Article 24. - Registry and rapporteurs

     1. The Court shall have a registry, the functions and organisation of
       which shall be laid down in the rules of the Court.

     2. When sitting in a single-judge formation, the Court shall be
       assisted by rapporteurs who shall function under the authority of the
       President of the Court. They shall form part of the Court's registry.

  Article 25. - Plenary Court

   The plenary Court shall

     a) elect its President and one or two Vice-Presidents for a period of
       three years; they may be re-elected;

     b) set up Chambers, constituted for a fixed period of time;

     c) elect the Presidents of the Chambers of the Court; they may be
       re-elected;

     d) adopt the rules of the Court;

     e) elect the Registrar and one or more Deputy Registrars;

     f) make any request under Article 26, paragraph 2.

  Article 26. - Single-judge formation, committees, Chambers and Grand Chamber

     1. To consider cases brought before it, the Court shall sit in a
       single-judge formation, in committees of three judges, in Chambers of
       seven judges and in a Grand Chamber of seventeen judges. The Court's
       Chambers shall set up committees for a fixed period of time.

     2. At the request of the plenary Court, the Committee of Ministers
       may, by a unanimous decision and for a fixed period, reduce to five
       the number of judges of the Chambers.

     3. When sitting as a single judge, a judge shall not examine any
       application against the High Contracting Party in respect of which
       that judge has been elected.

     4. There shall sit as an ex off?cio member of the Chamber and the
       Grand Chamber the judge elected in respect of the High Contracting
       Party concerned. If there is none or if that judge is unable to sit, a
       person chosen by the President of the Court from a list submitted in
       advance by that Party shall sit in the capacity of judge.

     5. The Grand Chamber shall also include the President of the Court,
       the Vice-Presidents, the Presidents of the Chambers and other judges
       chosen in accordance with the rules of the Court. When a case is
       referred to the Grand Chamber under Article 43, no judge from the
       Chamber which rendered the judgment shall sit in the Grand Chamber,
       with the exception of the President of the Chamber and the judge who
       sat in respect of the High Contracting Party concerned.

  Article 27. - Competence of single judges

     1. A single judge may declare inadmissible or strike out of the
       Court's list of cases an application submitted under Article 34, where
       such a decision can be taken without further examination.

     2. The decision shall be final.

     3. If the single judge does not declare an application inadmissible or
       strike it out, that judge shall forward it to a committee or to a
       Chamber for further examination.

  Article 28. - Competence of committees

     1. In respect of an application submitted under Article 34, a
       committee may, by a unanimous vote,

               a) declare it inadmissible or strike it out of its list of cases,
            where such decision can be taken without further examination; or

               b) declare it admissible and render at the same time a judgment
            on the merits, if the underlying question in the case, concerning
            the interpretation or the application of the Convention or the
            Protocols thereto, is already the subject of well-established
            case-law of the Court.

     2. Decisions and judgments under paragraph 1 shall be final.

     3. If the judge elected in respect of the High Contracting Party
       concerned is not a member of the committee, the committee may at any
       stage of the proceedings invite that judge to take the place of one of
       the members of the committee, having regard to all relevant factors,
       including whether that Party has contested the application of the
       procedure under paragraph 1.b.

  Article 29. - Decisions by Chambers on admissibility and merits

     1. If no decision is taken under Article 27 or 28, or no judgment
       rendered under Article 28, a Chamber shall decide on the admissibility
       and merits of individual applications submitted under Article 34. The
       decision on admissibility may be taken separately.

     2. A Chamber shall decide on the admissibility and merits of
       inter-State applications submitted under Article 33. The decision on
       admissibility shall be taken separately unless the Court, in
       exceptional cases, decides otherwise.

  Article 30. - Relinquishment of jurisdiction to the Grand Chamber

   Where a case pending before a Chamber raises a serious question affecting
   the interpretation of the Convention or the Protocols thereto, or where
   the resolution of a question before the Chamber might have a result
   inconsistent with a judgment previously delivered by the Court, the
   Chamber may, at any time before it has rendered its judgment, relinquish
   jurisdiction in favour of the Grand Chamber, unless one of the parties to
   the case objects.

  Article 31. - Powers of the Grand Chamber

   The Grand Chamber shall

     a) determine applications submitted either under Article 33 or Article
       34 when a Chamber has relinquished jurisdiction under Article 30 or
       when the case has been referred to it under Article 43;

     b) decide on issues referred to the Court by the Committee of
       Ministers in accordance with Article 46, paragraph 4; and

     c) consider requests for advisory opinions submitted under Article 47.

  Article 32. - Jurisdiction of the Court

     1. The jurisdiction of the Court shall extend to all matters
       concerning the interpretation and application of the Convention and
       the Protocols thereto which are referred to it as provided in Articles
       33, 34, 46 and 47.

     2. In the event of dispute as to whether the Court has jurisdiction,
       the Court shall decide.

  Article 33. - Inter-State cases

   Any High Contracting Party may refer to the Court any alleged breach of
   the provisions of the Convention and the Protocols thereto by another High
   Contracting Party.

  Article 34. - Individual applications

   The Court may receive applications from any person, non-governmental
   organisation or group of individuals claiming to be the victim of a
   violation by one of the High Contracting Parties of the rights set forth
   in the Convention or the Protocols thereto. The High Contracting Parties
   undertake not to hinder in any way the effective exercise of this right.

  Article 35. - Admissibility criteria

     1. The Court may only deal with the matter after all domestic remedies
       have been exhausted, according to the generally recognised rules of
       international law, and within a period of six months from the date on
       which the final decision was taken.

     2. The Court shall not deal with any individual application submitted
       under Article 34 that

               a) is anonymous, or

               b) is substantially the same as a matter that has already been
            examined by the Court or has already been submitted to another
            procedure of international investigation or settlement and
            contains no relevant new information.

     3. The Court shall declare inadmissible any individual application
       submitted under Article 34 if it considers that:

               a) the application is incompatible with the provisions of the
            Convention or the Protocols thereto, manifestly ill-founded, or
            an abuse of the right of individual application; or

               b) the applicant has not suffered a significant disadvantage,
            unless respect for human rights as defined in the Convention and
            the Protocols thereto requires an examination of the application
            on the merits and provided that no case may be rejected on this
            ground which has not been duly considered by a domestic tribunal.

     4. The Court shall reject any application which it considers
       inadmissible under this Article. It may do so at any stage of the
       proceedings.

  Article 36. - Third-party intervention

     1. In all cases before a Chamber or the Grand Chamber, a High
       Contracting Party one of whose nationals is an applicant shall have
       the right to submit written comments and to take part in hearings.

     2. The President of the Court may, in the interest of the proper
       administration of justice, invite any High Contracting Party which is
       not a party to the proceedings or any person concerned who is not the
       applicant to submit written comments or take part in hearings.

     3. In all cases before a Chamber or the Grand Chamber, the Council of
       Europe Commissioner for Human Rights may submit written comments and
       take part in hearings.

  Article 37. - Striking out applications

     1.The Court may at any stage of the proceedings decide to strike an
       application out of its list of cases where the circumstances lead to
       the conclusion that

               a) the applicant does not intend to pursue his application; or

               b) the matter has been resolved; or

               c) for any other reason established by the Court, it is no longer
            justified to continue the examination of the application.

       However, the Court shall continue the examination of the application
       if respect for human rights as defined in the Convention and the
       Protocols thereto so requires.

     2.The Court may decide to restore an application to its list of cases
       if it considers that the circumstances justify such a course.

  Article 38. - Examination of the case

   The Court shall examine the case together with the representatives of the
   parties and, if need be, undertake an investigation, for the effective
   conduct of which the High Contracting Parties concerned shall furnish all
   necessary facilities.

  Article 39. - Friendly settlements

     1. At any stage of the proceedings, the Court may place itself at the
       disposal of the parties concerned with a view to securing a friendly
       settlement of the matter on the basis of respect for human rights as
       defined in the Convention and the Protocols thereto.

     2. Proceedings conducted under paragraph 1 shall be confidential.

     3. If a friendly settlement is effected, the Court shall strike the
       case out of its list by means of a decision which shall be confined to
       a brief statement of the facts and of the solution reached.

     4. This decision shall be transmitted to the Committee of Ministers,
       which shall supervise the execution of the terms of the friendly
       settlement as set out in the decision.

  Article 40. - Public hearings and access to documents

     1.Hearings shall be public unless the Court in exceptional
       circumstances decides otherwise.

     2.Documents deposited with the Registrar shall be accessible to the
       public unless the President of the Court decides otherwise.

  Article 41. - Just satisfaction

   If the Court finds that there has been a violation of the Convention or
   the Protocols thereto, and if the internal law of the High Contracting
   Party concerned allows only partial reparation to be made, the Court
   shall, if necessary, afford just satisfaction to the injured party.

  Article 42. - Judgments of Chambers

   Judgments of Chambers shall become final in accordance with the provisions
   of Article 44, paragraph 2.

  Article 43. - Referral to the Grand Chamber

     1.Within a period of three months from the date of the judgment of the
       Chamber, any party to the case may, in exceptional cases, request that
       the case be referred to the Grand Chamber.

     2.A panel of five judges of the Grand Chamber shall accept the request
       if the case raises a serious question affecting the interpretation or
       application of the Convention or the Protocols thereto, or a serious
       issue of general importance.

     3.If the panel accepts the request, the Grand Chamber shall decide the
       case by means of a judgment.

  Article 44. - Final judgments

     1. The judgment of the Grand Chamber shall be final.

     2. The judgment of a Chamber shall become final

               a) when the parties declare that they will not request that the
            case be referred to the Grand Chamber; or

               b) three months after the date of the judgment, if reference of
            the case to the Grand Chamber has not been requested; or

               c) when the panel of the Grand Chamber rejects the request to
            refer under Article 43.

     3. The final judgment shall be published.

  Article 45. - Reasons for judgments and decisions

     1.Reasons shall be given for judgments as well as for decisions
       declaring applications admissible or inadmissible.

     2.If a judgment does not represent, in whole or in part, the unanimous
       opinion of the judges, any judge shall be entitled to deliver a
       separate opinion.

  Article 46. - Binding force and execution of judgments

     1. The High Contracting Parties undertake to abide by the final
       judgment of the Court in any case to which they are parties.

     2. The final judgment of the Court shall be transmitted to the
       Committee of Ministers, which shall supervise its execution.

     3. If the Committee of Ministers considers that the supervision of the
       execution of a final judgment is hindered by a problem of
       interpretation of the judgment, it may refer the matter to the Court
       for a ruling on the question of interpretation. A referral decision
       shall require a majority vote of two thirds of the representatives
       entitled to sit on the Committee.

     4. If the Committee of Ministers considers that a High Contracting
       Party refuses to abide by a final judgment in a case to which it is a
       party, it may, after serving formal notice on that Party and by
       decision adopted by a majority vote of two thirds of the
       representatives entitled to sit on the Committee, refer to the Court
       the question whether that Party has failed to fulfil its obligation
       under paragraph 1.

     5. If the Court finds a violation of paragraph 1, it shall refer the
       case to the Committee of Ministers for consideration of the measures
       to be taken. If the Court finds no violation of paragraph 1, it shall
       refer the case to the Committee of Ministers, which shall close its
       examination of the case.

  Article 47. - Advisory opinions

     1.The Court may, at the request of the Committee of Ministers, give
       advisory opinions on legal questions concerning the interpretation of
       the Convention and the Protocols thereto.

     2.Such opinions shall not deal with any question relating to the
       content or scope of the rights or freedoms defined in Section I of the
       Convention and the Protocols thereto, or with any other question which
       the Court or the Committee of Ministers might have to consider in
       consequence of any such proceedings as could be instituted in
       accordance with the Convention.

     3.Decisions of the Committee of Ministers to request an advisory
       opinion of the Court shall require a majority vote of the
       representatives entitled to sit on the Committee.

  Article 48. - Advisory jurisdiction of the Court

   The Court shall decide whether a request for an advisory opinion submitted
   by the Committee of Ministers is within its competence as defined in
   Article 47.

  Article 49. - Reasons for advisory opinions

     1.Reasons shall be given for advisory opinions of the Court.

     2.If the advisory opinion does not represent, in whole or in part, the
       unanimous opinion of the judges, any judge shall be entitled to
       deliver a separate opinion.

     3.Advisory opinions of the Court shall be communicated to the
       Committee of Ministers.

  Article 50. - Expenditure on the Court

   The expenditure on the Court shall be borne by the Council of Europe.

  Article 51. - Privileges and immunities of judges

   The judges shall be entitled, during the exercise of their functions, to
   the privileges and immunities provided for in Article 40 of the Statute of
   the Council of Europe and in the agreements made thereunder."

  SECTION III. Miscellaneous provisions

  Article 52. - Enquiries by the Secretary General

   On receipt of a request from the Secretary-General of the Council of
   Europe any High Contracting Party shall furnish an explanation of the
   manner in which its internal law ensures the effective implementation of
   any of the provisions of this Convention.

  Article 53. - Safeguard for existing human rights

   Nothing in this Convention shall be construed as limiting or derogating
   from any of the human rights and fundamental freedoms which may be ensured
   under the laws of any High Contracting Party or under any other agreement
   to which it is a Party.

  Article 54. - Powers of the Committee of Ministers

   Nothing in this Convention shall prejudice the powers conferred on the
   Committee of Ministers by the Statute of the Council of Europe.

  Article 55. - Exclusion of other means of dispute settlement

   The High Contracting Parties agree that, except by special agreement, they
   will not avail themselves of treaties, conventions or declarations in
   force between them for the purpose of submitting, by way of petition, a
   dispute arising out of the interpretation or application of this
   Convention to a means of settlement other than those provided for in this
   Convention.

  Article 56. - Territorial application

     1. Any State may at the time of its ratification or at any time
       thereafter declare by notification adressed to the Secretary-General
       of the Council of Europe that the present Convention shall, subject to
       paragraph 4 of this Article, extend to all or any of the territories
       for whose international relations it is responsible.

     2. The Convention shall extend to the territory or territories named
       in the notification as from the thirtieth day after the receipt of
       this notification by the Secretary-General of the Council of Europe.

     3. The provisions of this Convention shall be applied in such
       territories with due regard, however, to local requirements.

     4. Any State which has made a declaration in accordance with paragraph
       1 of this Article may at any time thereafter declare on behalf of one
       or more of the territories to which the declaration relates that it
       accepts the competence of the Court to receive applications from
       individuals, non-governmental organisations or groups of individuals
       as provided in Article 34 of the Convention.

  Article 57. - Reservations

     1. Any State may, when signing this Convention or when depositing its
       instrument of ratification, make a reservation in respect of any
       particular provision of the Convention to the extent that any law then
       in force in its territory is not in conformity with the provision.
       Reservations of a general character shall not be permitted under this
       Article.

     2. Any reservation made under this Article shall contain a brief
       statement of the law concerned.

  Article 58. - Denunciation

     1. A High Contracting Party may denounce the present Convention only
       after the expiry of five years from the date on which it became a
       Party to it and after six months' notice contained in a notification
       adressed to the Secretary-General of the Council of Europe, who shall
       inform the other High Contracting Parties.

     2. Such a denunciation shall not have the effect of releasing the High
       Contracting Party concerned from its obligations under this Convention
       in respect of any act which, being capable of constituting a violation
       of such obligations, may have been performed by it before the date at
       which the denunciation became effective.

     3. Any High Contracting Party which shall cease to be a Member of the
       Council of Europe shall cease to be a Party to this Convention under
       the same conditions.

     4. The Convention may be denounced in accordance with the provisions
       of the preceding paragraphs in respect of any territory to which it
       has been declared to extend under the terms of Article 56.

  Article 59. - Signature and ratification

     1. This Convention shall be open to the signature of the Members of
       the Council of Europe. It shall be ratified. Ratifications shall be
       deposited with the Secretary-General of the Council of Europe.

     2. The European Union may accede to this Convention.

     3. The present Convention shall come into force after the deposit of
       ten instruments of ratification.

     4. As regards any signatory ratifying subsequently, the Convention
       shall come into force at the date of the deposit of its instrument of
       ratification.

     5. The Secretary-General of the Council of Europe shall notify all the
       Members of the Council of Europe of the entry into force of the
       Convention, the names of the High Contracting Parties who have
       ratified it, and the deposit of all instruments of ratification which
       may be effected subsequently.

   Done at Rome this 4th day of November 1950 in English and French, both
   texts being equally authentic, in a single copy which shall remain
   deposited in the archives of the Council of Europe. The Secretary-General
   shall transmit certified copies to each of the signatories.

   (vertaling: nl)

  Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele
  vrijheden

   De Regeringen die dit Verdrag hebben ondertekend, Leden van de Raad van
   Europa,

   Gelet op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die op 10
   december 1948 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is
   afgekondigd;

   Overwegende, dat deze Verklaring ten doel heeft de universele en
   daadwerkelijke erkenning en toepassing van de rechten die daarin zijn
   nedergelegd te verzekeren;

   Overwegende, dat het doel van de Raad van Europa is het bereiken van een
   grotere eenheid tussen zijn Leden en dat een van de middelen om dit doel
   te bereiken is de handhaving en de verdere verwezenlijking van de rechten
   van de mens en de fundamentele vrijheden;

   Opnieuw haar diep geloof bevestigende in deze fundamentele vrijheden die
   de grondslag vormen voor gerechtigheid en vrede in de wereld en welker
   handhaving vooral steunt, enerzijds op een waarlijk democratische
   regeringsvorm, anderzijds op het gemeenschappelijk begrip en de
   gemeenschappelijke eerbiediging van de rechten van de mens waarvan die
   vrijheden afhankelijk zijn;

   Vastbesloten om, als Regeringen van gelijkgestemde Europese staten, die
   een gemeenschappelijk erfdeel bezitten van politieke tradities, idealen,
   vrijheid en heerschappij van het recht, de eerste stappen te doen voor de
   collectieve handhaving van sommige der in de Universele Verklaring
   vermelde rechten;

   Zijn het volgende overeengekomen:

  Artikel 1. Verplichting tot eerbiediging van de rechten van de mens

   De Hoge Verdragsluitende Partijen verzekeren een ieder die ressorteert
   onder haar rechtsmacht de rechten en vrijheden die zijn vastgesteld in de
   Eerste Titel van dit Verdrag.

  TITEL I. RECHTEN EN VRIJHEDEN

  Artikel 2. Recht op leven

     1. Het recht van een ieder op leven wordt beschermd door de wet.
       Niemand mag opzettelijk van het leven worden beroofd, behoudens door
       de tenuitvoerlegging van een gerechtelijk vonnis wegens een misdrijf
       waarvoor de wet in de doodstraf voorziet.

     2. De beroving van het leven wordt niet geacht in strijd met dit
       artikel te zijn geschied ingeval zij het gevolg is van het gebruik van
       geweld, dat absoluut noodzakelijk is:

               a. ter verdediging van wie dan ook tegen onrechtmatig geweld;

               b. teneinde een rechtmatige arrestatie te bewerkstelligen of het
            ontsnappen van iemand die op rechtmatige wijze is gedetineerd, te
            voorkomen;

               c. teneinde in overeenstemming met de wet een oproer of opstand
            te onderdrukken.

  Artikel 3. Verbod van foltering

   Niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of
   vernederende behandelingen of bestraffingen.

  Artikel 4. Verbod van slavernij en dwangarbeid

     1. Niemand mag in slavernij of dienstbaarheid worden gehouden.

     2. Niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te
       verrichten.

     3. Niet als ,,dwangarbeid of verplichte arbeid" in de zin van dit
       artikel worden beschouwd:

               a. elk werk dat gewoonlijk wordt vereist van iemand die is
            gedetineerd overeenkomstig de bepalingen van artikel 5 van dit
            Verdrag, of gedurende zijn voorwaardelijke invrijheidstelling;

               b. elke dienst van militaire aard of, in het geval van
            gewetensbezwaarden in landen waarin hun gewetensbezwaren worden
            erkend, diensten die gevorderd worden in plaats van de verplichte
            militaire dienst;

               c. elke dienst die wordt gevorderd in het geval van een
            noodtoestand of ramp die het leven of het welzijn van de
            gemeenschap bedreigt;

               d. elk werk of elke dienst die deel uitmaakt van normale
            burgerplichten.

  Artikel 5. Recht op vrijheid en veiligheid

     1. Een ieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon.
       Niemand mag zijn vrijheid worden ontnomen, behalve in de navolgende
       gevallen en overeenkomstig een wettelijk voorgeschreven procedure:

               a. indien hij op rechtmatige wijze is gedetineerd na veroordeling
            door een daartoe bevoegde rechter;

               b. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of
            gedetineerd, wegens het niet naleven van een overeenkomstig de
            wet door een gerecht gegeven bevel of teneinde de nakoming van
            een door de wet voorgeschreven verplichting te verzekeren;

               c. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd
            teneinde voor de bevoegde rechterlijke instantie te worden
            geleid, wanneer er een redelijke verdenking bestaat, dat hij een
            strafbaar feit heeft begaan of indien het redelijkerwijs
            noodzakelijk is hem te beletten een strafbaar feit te begaan of
            te ontvluchten nadat hij dit heeft begaan;

               d. in het geval van rechtmatige detentie van een minderjarige met
            het doel toe te zien op zijn opvoeding of in het geval van zijn
            rechtmatige detentie, teneinde hem voor de bevoegde instantie te
            geleiden;

               e. in het geval van rechtmatige detentie van personen ter
            voorkoming van de verspreiding van besmettelijke ziekten, van
            geesteszieken, van verslaafden aan alcohol of verdovende middelen
            of van landlopers;

               f. in het geval van rechtmatige arrestatie of detentie van een
            persoon teneinde hem te beletten op onrechtmatige wijze het land
            binnen te komen, of van een persoon waartegen een uitwijzings- of
            uitleveringsprocedure hangende is.

     2. Een ieder die gearresteerd is moet onverwijld en in een taal die
       hij verstaat op de hoogte worden gebracht van de redenen van zijn
       arrestatie en van alle beschuldigingen die tegen hem zijn ingebracht.

     3. Een ieder die is gearresteerd of gedetineerd, overeenkomstig lid
       1.c van dit artikel, moet onverwijld voor een rechter worden geleid of
       voor een andere magistraat die door de wet bevoegd verklaard is
       rechterlijke macht uit te oefenen en heeft het recht binnen een
       redelijke termijn berecht te worden of hangende het proces in vrijheid
       te worden gesteld. De invrijheidstelling kan afhankelijk worden
       gesteld van een waarborg voor de verschijning van de betrokkene ter
       terechtzitting.

     4. Een ieder, wie door arrestatie of detentie zijn vrijheid is
       ontnomen, heeft het recht voorziening te vragen bij het gerecht opdat
       deze spoedig beslist over de rechtmatigheid van zijn detentie en zijn
       invrijheidstelling beveelt, indien de detentie onrechtmatig is.

     5. Een ieder die het slachtoffer is geweest van een arrestatie of een
       detentie in strijd met de bepalingen van dit artikel, heeft recht op
       schadeloosstelling.

  Artikel 6. Recht op een eerlijk proces

     1. Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen
       of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde
       vervolging heeft een ieder recht op een eerlijke en openbare
       behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
       onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld. De
       uitspraak moet in het openbaar worden gewezen maar de toegang tot de
       rechtszaal kan aan de pers en het publiek worden ontzegd, gedurende de
       gehele terechtzitting of een deel daarvan, in het belang van de goede
       zeden, van de openbare orde of nationale veiligheid in een
       democratische samenleving, wanneer de belangen van minderjarigen of de
       bescherming van het privé leven van procespartijen dit eisen of, in
       die mate als door de rechter onder bijzondere omstandigheden strikt
       noodzakelijk wordt geoordeeld, wanneer de openbaarheid de belangen van
       een behoorlijke rechtspleging zou schaden.

     2. Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld, wordt voor
       onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te
       staan.

     3. Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld, heeft in het
       bijzonder de volgende rechten:

               a. onverwijld, in een taal die hij verstaat en in bijzonderheden,
            op de hoogte te worden gesteld van de aard en de reden van de
            tegen hem ingebrachte beschuldiging;

               b. te beschikken over de tijd en faciliteiten die nodig zijn voor
            de voorbereiding van zijn verdediging;

               c. zich zelf te verdedigen of daarbij de bijstand te hebben van
            een raadsman naar eigen keuze of, indien hij niet over voldoende
            middelen beschikt om een raadsman te bekostigen, kosteloos door
            een toegevoegd advocaat te kunnen worden bijgestaan, indien de
            belangen van een behoorlijke rechtspleging dit eisen;

               d. de getuigen à charge te ondervragen of te doen ondervragen en
            het oproepen en de ondervraging van getuigen à décharge te doen
            geschieden onder dezelfde voorwaarden als het geval is met de
            getuigen à charge;

               e. zich kosteloos te doen bijstaan door een tolk, indien hij de
            taal die ter terechtzitting wordt gebezigd niet verstaat of niet
            spreekt.

  Artikel 7. Geen straf zonder wet

     1. Niemand mag worden veroordeeld wegens een handelen of nalaten, dat
       geen strafbaar feit naar nationaal of internationaal recht uitmaakte
       ten tijde dat het handelen of nalaten geschiedde. Evenmin mag een
       zwaardere straf worden opgelegd dan die, die ten tijde van het begaan
       van het strafbare feit van toepassing was.

     2. Dit artikel staat niet in de weg aan de berechting en bestraffing
       van iemand, die schuldig is aan een handelen of nalaten, dat ten tijde
       van het handelen of nalaten, een misdrijf was overeenkomstig de
       algemene rechtsbeginselen die door de beschaafde volken worden erkend.

  Artikel 8. Recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven

     1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn
       familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.

     2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de
       uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in
       een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de
       nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn
       van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten,
       de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de
       bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

  Artikel 9. Vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst

     1. Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en
       godsdienst; dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of
       overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij
       met anderen, zowel in het openbaar als privé zijn godsdienst te
       belijden of overtuiging tot uitdrukking te brengen in erediensten, in
       onderricht, in practische toepassing ervan en in het onderhouden van
       geboden en voorschriften.

     2. De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting
       te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die
       die bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving
       noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de
       bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de
       bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

  Artikel 10. Vrijheid van meningsuiting

     1. Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht
       omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om
       inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder
       inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel
       belet Staten niet radio- omroep-, bioscoop- of televisieondernemingen
       te onderwerpen aan een systeem van vergunningen.

     2. Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en
       verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan
       bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij
       de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving
       noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid,
       territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van
       wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid
       of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van
       anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te
       voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke
       macht te waarborgen.

  Artikel 11. Vrijheid van vergadering en vereniging

     1. Een ieder heeft recht op vrijheid van vreedzame vergadering en op
       vrijheid van vereniging, met inbegrip van het recht met anderen
       vakverenigingen op te richten en zich bij vakverenigingen aan te
       sluiten voor de bescherming van zijn belangen.

     2. De uitoefening van deze rechten mag aan geen andere beperkingen
       worden onderworpen dan die, die bij de wet zijn voorzien en die in een
       democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de
       nationale veiligheid, de openbare veiligheid, het voorkomen van
       wanordelijkheden en strafbare feiten, voor de bescherming van de
       gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en
       vrijheden van anderen. Dit artikel verbiedt niet dat rechtmatige
       beperkingen worden gesteld aan de uitoefening van deze rechten door
       leden van de krijgsmacht, van de politie of van het ambtelijk apparaat
       van de Staat.

  Artikel 12. Recht te huwen

   Mannen en vrouwen van huwbare leeftijd hebben het recht te huwen en een
   gezin te stichten volgens de nationale wetten die de uitoefening van dit
   recht beheersen.

  Artikel 13. Recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel

   Een ieder wiens rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, zijn
   geschonden, heeft recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel voor een
   nationale instantie, ook indien deze schending is begaan door personen in
   de uitoefening van hun ambtelijke functie.

  Artikel 14. Verbod van discriminatie

   Het genot van de rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld,
   moet worden verzekerd zonder enig onderscheid op welke grond ook, zoals
   geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere mening,
   nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot een nationale
   minderheid, vermogen, geboorte of andere status.

  Artikel 15. Afwijking in geval van noodtoestand

     1. In tijd van oorlog of in geval van enig andere algemene
       noodtoestand die het bestaan van het land bedreigt, kan iedere Hoge
       Verdragsluitende Partij maatregelen nemen die afwijken van zijn
       verplichtingen ingevolge dit Verdrag, voor zover de ernst van de
       situatie deze maatregelen strikt vereist en op voorwaarde dat deze
       niet in strijd zijn met andere verplichtingen die voortvloeien uit het
       internationale recht.

     2. De voorgaande bepaling staat geen enkele afwijking toe van artikel
       2, behalve ingeval van dood als gevolg van rechtmatige
       oorlogshandelingen, en van de artikelen 3, 4, eerste lid, en 7.

     3. Elke Hoge Verdragsluitende Partij die gebruik maakt van dit recht
       om af te wijken, moet de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa
       volledig op de hoogte houden van de genomen maatregelen en van de
       beweegredenen daarvoor. Zij moet de Secretaris-Generaal van de Raad
       van Europa eveneens in kennis stellen van de datum waarop deze
       maatregelen hebben opgehouden van kracht te zijn en de bepalingen van
       het Verdrag opnieuw volledig worden toegepast.

  Artikel 16. Beperkingen op politieke activiteiten van vreemdelingen

   Geen der bepalingen van de artikelen 10, 11 en 14 mag beschouwd worden als
   een beletsel voor de Hoge Verdragsluitende Partijen beperkingen op te
   leggen aan politieke activiteiten van vreemdelingen.

  Artikel 17. Verbod van misbruik van recht

   Geen der bepalingen van dit Verdrag mag worden uitgelegd als zou zij voor
   een Staat, een groep of een persoon een recht inhouden enige activiteit
   aan de dag te leggen of enige daad te verrichten met als doel de rechten
   of vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld teniet te doen of deze
   verdergaand te beperken dan bij dit Verdrag is voorzien.

  Artikel 18. Inperking van de toepassing van beperkingen op rechten

   De beperkingen die volgens dit Verdrag op de omschreven rechten en
   vrijheden zijn toegestaan, mogen slechts worden toegepast ten behoeve van
   het doel waarvoor zij zijn gegeven.

  TITEL II. EUROPEES HOF VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS

  Artikel 19. Instelling van het Hof

   Teneinde de nakoming te verzekeren van de verplichtingen die de Hoge
   Verdragsluitende Partijen in het Verdrag en de Protocollen daarbij op zich
   hebben genomen, wordt een Europees Hof voor de Rechten van de Mens
   ingesteld, hierna te noemen ,,het Hof". Het functioneert op een permanente
   basis.

  Artikel 20. Aantal rechters

   Het Hof bestaat uit een aantal rechters dat gelijk is aan het aantal Hoge
   Verdragsluitende Partijen.

  Artikel 21. Voorwaarden voor uitoefening van de functie

     1. De rechters moeten het hoogst mogelijk zedelijk aanzien genieten en
       in zich verenigen de voorwaarden die worden vereist voor het
       uitoefenen van een hoge functie bij de rechterlijke macht, ofwel
       rechtsgeleerden zijn van erkende bekwaamheid.

     2. De rechters hebben zitting in het Hof op persoonlijke titel.

     3. Gedurende hun ambtstermijn mogen de rechters geen activiteiten
       verrichten die onverenigbaar zijn met hun onafhankelijkheid,
       onpartijdigheid of met de eisen van een volledige dagtaak; het Hof
       beslist over alle vragen met betrekking tot de toepassing van dit lid.

  Artikel 22. Verkiezing van rechters

   Voor elke Hoge Verdragsluitende Partij worden de rechters gekozen door de
   Parlementaire Vergadering, met een meerderheid van de uitgebrachte
   stemmen, uit een lijst van drie kandidaten, voorgedragen door de Hoge
   Verdragsluitende Partij.

  Artikel 23. - Ambtstermijn en ontheffing uit het ambt

     1. De rechters worden gekozen voor een periode van negen jaar. Zij
       zijn niet herkiesbaar.

     2. De ambtstermijn van rechters eindigt wanneer zij de leeftijd van 70
       jaar bereiken.

     3. De rechters blijven in functie tot hun vervanging. Zij handelen
       evenwel de zaken af die zij reeds in behandeling hebben.

     4. Een rechter kan slechts van zijn functie worden ontheven indien de
       overige rechters bij een meerderheid van tweederde besluiten dat die
       rechter niet meer aan de vereiste voorwaarden voldoet.

  Artikel 24. - Griffie en rapporteurs

     1. Het Hof beschikt over een griffie, waarvan de taken en de
       organisatie worden vastgesteld in het reglement van het Hof.

     2. Indien het Hof zitting houdt als alleenzittende rechter, wordt het
       bijgestaan door rapporteurs die fungeren onder de bevoegdheid van de
       President van het Hof. Zij maken deel uit van de griffie van het Hof.

  Artikel 25. Hof in voltallige vergadering bijeen

   Het Hof in voltallige vergadering bijeen:

     a. kiest zijn President en één of twee Vice-Presidenten voor een
       periode van drie jaar; zij zijn herkiesbaar;

     b. stelt Kamers in, voor bepaalde tijd;

     c. kiest de Voorzitters van de Kamers van het Hof; zij zijn
       herkiesbaar;

     d. neemt het reglement van het Hof aan;

     e. kiest de Griffier en één of twee Plaatsvervangend Griffiers;

     f. dient verzoeken in uit hoofde van artikel 26, tweede lid.

  Artikel 26. - Alleenzittende rechters, comités, Kamers en Grote Kamer

     1. Ter behandeling van bij het Hof aanhangig gemaakte zaken, houdt het
       Hof zitting als alleenzittende rechter, in comités van drie rechters,
       in Kamers van zeven rechters en in een Grote Kamer van zeventien
       rechters. De Kamers van het Hof stellen comités in voor bepaalde tijd.

     2. Op verzoek van het Hof in voltallige vergadering bijeen, kan het
       Comité van Ministers, bij eenparig besluit, en voor een bepaalde
       termijn, het aantal rechters van de Kamers beperken tot vijf.

     3. Alleenzittende rechters behandelen geen verzoekschriften ingediend
       tegen de Hoge Verdragsluitende Partij voor welke die rechters zijn
       gekozen.

     4. De rechter die is gekozen voor de betrokken Hoge Verdragsluitende
       Partij maakt van rechtswege deel uit van de Kamer en de Grote Kamer.
       In geval van ontstentenis of belet van die rechter, wijst de President
       van het Hof een persoon van een vooraf door die Partij overgelegde
       lijst aan om daarin als rechter zitting te hebben.

     5. De Grote Kamer bestaat mede uit de President van het Hof, de
       Vice-Presidenten, de Voorzitters van de Kamers en andere rechters,
       aangewezen overeenkomstig het reglement van het Hof. Wanneer een zaak
       op grond van artikel 43 naar de Grote Kamer wordt verwezen, mag een
       rechter van de Kamer die uitspraak heeft gedaan, geen zitting nemen in
       de Grote Kamer, met uitzondering van de voorzitter van de Kamer en de
       rechter die daarin zitting had voor de betrokken Hoge Verdragsluitende
       Partij.

  Artikel 27. - Bevoegdheden van de alleenzittende rechters

     1. De alleenzittende rechter kan een op grond van artikel 34 ingediend
       verzoekschrift niet-ontvankelijk verklaren of van de rol van het Hof
       schrappen, indien deze beslissing zonder nader onderzoek kan worden
       genomen.

     2. De beslissing geldt als einduitspraak.

     3. Indien de alleenzittende rechter een verzoekschrift niet
       niet-ontvankelijk verklaart of niet van de rol schrapt, verwijst deze
       het door naar een comité of Kamer voor verdere behandeling.

  Artikel 28. - Bevoegdheden van comités

     1. Ter zake van een op grond van artikel 34 ingediend verzoekschrift
       kan het comité, met eenparigheid van stemmen,

               a. het niet-ontvankelijk verklaren of van de rol schrappen,
            wanneer deze beslissing zonder nader onderzoek kan worden
            genomen; of

               b. het ontvankelijk verklaren en tegelijkertijd uitspraak doen
            over de gegrondheid, indien de onderliggende vraag van de zaak,
            betreffende de interpretatie of de toepassing van het Verdrag of
            de Protocollen daarbij, reeds behoort tot de vaste rechtspraak
            van het Hof.

     2. Beslissingen en uitspraken op grond van het eerste lid gelden als
       einduitspraken.

     3. Indien de rechter die voor de betrokken Hoge Verdragsluitende
       Partij is gekozen geen lid is van het comité, kan het comité die
       rechter in elk stadium van de procedure uitnodigen de plaats in te
       nemen van een van de leden van het comité, met inachtneming van alle
       relevante factoren, waaronder de vraag of die Partij bezwaar heeft
       gemaakt tegen de toepassing van de procedure vervat in het eerste lid,
       onderdeel b.

  Artikel 29. Beslissingen van Kamers inzake ontvankelijkheid en gegrondheid

     1. Indien geen beslissing ingevolge artikel 27 of 28 is genomen, of
       geen uitspraak is gedaan uit hoofde van artikel 28, doet een Kamer
       uitspraak over de ontvankelijkheid en gegrondheid van individuele
       verzoekschriften ingediend op grond van artikel 34. De beslissing
       inzake ontvankelijkheid kan afzonderlijk worden genomen.

     2. Een Kamer doet uitspraak over de ontvankelijkheid en de gegrondheid
       van interstatelijke verzoekschriften, ingediend op grond van artikel
       33. De beslissing inzake de ontvankelijkheid wordt afzonderlijk
       genomen, tenzij het Hof, in uitzonderlijke gevallen, anders beslist.

  Artikel 30. Afstand van rechtsmacht ten gunste van de Grote Kamer

   Indien de bij een Kamer aanhangige zaak aanleiding geeft tot een ernstige
   vraag betreffende de interpretatie van het Verdrag of de Protocollen
   daarbij of wanneer de oplossing van een vraag aanhangig voor een Kamer een
   resultaat kan hebben dat strijdig is met een eerdere uitspraak van het
   Hof, kan de Kamer, te allen tijde voordat zij uitspraak doet, afstand doen
   van rechtsmacht ten gunste van de Grote Kamer, tenzij één van de betrokken
   partijen daartegen bezwaar maakt.

  Artikel 31. Bevoegdheden van de Grote Kamer

   De Grote Kamer,

     a. doet uitspraak over op grond van artikel 33 of artikel 34
       ingediende verzoekschriften wanneer een Kamer ingevolge artikel 30
       afstand van rechtsmacht heeft gedaan of wanneer de zaak ingevolge
       artikel 43 naar de Grote Kamer is verwezen;

     b doet uitspraak over door het Comité van Ministers in overeenstemming
       met artikel 46, vierde lid, aan het Hof voorgelegde kwesties; en

     c. behandelt verzoeken om advies, gedaan ingevolge artikel 47.

  Artikel 32. Rechtsmacht van het Hof

     1. De rechtsmacht van het Hof strekt zich uit tot alle kwesties met
       betrekking tot de interpretatie en de toepassing van het Verdrag en de
       Protocollen daarbij die aan het Hof worden voorgelegd zoals bepaald in
       de artikelen 33, 34, 46 en 47.

     2. In geval van een meningsverschil met betrekking tot de vraag of het
       Hof rechtsmacht heeft, beslist het Hof.

  Artikel 33. Interstatelijke zaken

   Elke Hoge Verdragsluitende Partij kan elke vermeende niet-nakoming van de
   bepalingen van het Verdrag en de Protocollen daarbij door een andere Hoge
   Verdragsluitende Partij bij het Hof aanhangig maken.

  Artikel 34. Individuele verzoekschriften

   Het Hof kan verzoekschriften ontvangen van ieder natuurlijk persoon,
   iedere niet-gouvernementele organisatie of iedere groep personen die
   beweert slachtoffer te zijn van een schending door een van de Hoge
   Verdragsluitende Partijen van de rechten die in het Verdrag of de
   Protocollen daarbij zijn vervat. De Hoge Verdragsluitende Partijen
   verplichten zich ertoe de doeltreffende uitoefening van dit recht op
   generlei wijze te belemmeren.

  Artikel 35. Voorwaarden voor ontvankelijkheid

     1. Het Hof kan een zaak pas in behandeling nemen nadat alle nationale
       rechtsmiddelen zijn uitgeput, overeenkomstig de algemeen erkende
       regels van internationaal recht, en binnen een termijn van zes maanden
       na de datum van de definitieve nationale beslissing.

     2. Het Hof behandelt geen enkel individueel verzoekschrift, ingediend
       op grond van artikel 34, dat

               a. anoniem is; of

               b. in wezen gelijk is aan een zaak die reeds eerder door het Hof
            is onderzocht of reeds aan een andere internationale instantie
            voor onderzoek of regeling is voorgelegd en geen nieuwe feiten
            bevat.

     3. Het Hof verklaart elk individueel verzoekschrift, ingediend op
       grond van artikel 34, niet ontvankelijk, wanneer het van oordeel is
       dat:

               a. het verzoekschrift niet verenigbaar is met de bepalingen van
            het Verdrag of de Protocollen daarbij, kennelijk ongegrond is of
            een misbruik betekent van het recht tot het indienen van een
            verzoekschrift; of

               b. de verzoeker geen wezenlijk nadeel heeft geleden, tenzij de
            eerbiediging van de in het Verdrag en de Protocollen daarbij
            omschreven rechten van de mens noopt tot onderzoek van het
            verzoekschrift naar de gegrondheid ervan en mits op deze grond
            geen zaken worden afgewezen die niet naar behoren zijn behandeld
            door een nationaal gerecht.

     4. Het Hof verwerpt elk verzoekschrift dat het ingevolge dit artikel
       als niet ontvankelijk beschouwt. Dit kan het in elk stadium van de
       procedure doen.

  Artikel 36. Tussenkomst door derden

     1. In alle zaken die voor een Kamer of de Grote Kamer aanhangig zijn,
       heeft een Hoge Verdragsluitende Partij waarvan een onderdaan verzoeker
       is het recht schriftelijke conclusies in te dienen en aan zittingen
       deel te nemen.

     2. De President van het Hof kan, in het belang van een goede
       rechtsbedeling, elke Hoge Verdragsluitende Partij die geen partij bij
       de procedure is of elke belanghebbende die niet de verzoeker is,
       uitnodigen schriftelijke conclusies in te dienen of aan zittingen deel
       te nemen.

     3. In alle zaken die voor een Kamer of de Grote Kamer aanhangig zijn,
       kan de Commissaris voor de Mensenrechten van de Raad van Europa
       schriftelijke conclusies indienen en aan hoorzittingen deelnemen.

  Artikel 37. Schrapping van de rol

     1. Het Hof kan in elk stadium van de procedure beslissen een
       verzoekschrift van de rol te schrappen wanneer de omstandigheden tot
       de conclusie leiden dat

               a. de verzoeker niet voornemens is zijn verzoekschrift te
            handhaven; of

               b. het geschil is opgelost; of

               c. het om een andere door het Hof vastgestelde reden niet meer
            gerechtvaardigd is de behandeling van het verzoekschrift voort te
            zetten.

       Het Hof zet de behandeling van het verzoekschrift evenwel voort,
       indien de eerbiediging van de in het Verdrag en de Protocollen daarbij
       omschreven rechten van de mens zulks vereist.

     2. Het Hof kan beslissen een verzoekschrift opnieuw op de rol te
       plaatsen wanneer het van oordeel is dat de omstandigheden zulks
       rechtvaardigen.

  Artikel 38. - Behandeling van de zaak

   Het Hof behandelt de zaak tezamen met de vertegenwoordigers van de
   partijen en verricht, indien nodig, nader onderzoek, voor de goede
   voortgang waarvan de betrokken Hoge Verdragsluitende Partijen alle
   noodzakelijke faciliteiten leveren.

  Artikel 39. - Minnelijke schikkingen

     1. In elk stadium van de procedure kan het Hof zich ter beschikking
       stellen van de betrokken partijen teneinde tot een minnelijke
       schikking van de zaak te komen op basis van eerbiediging van de in het
       Verdrag en de Protocollen daarbij omschreven rechten van de mens.

     2. De in het eerste lid omschreven procedure is vertrouwelijk.

     3. Indien het tot een minnelijke schikking komt, schrapt het Hof de
       zaak van de rol bij een beslissing, die beperkt blijft tot een korte
       uiteenzetting van de feiten en de bereikte oplossing.

     4. De beslissing wordt toegezonden aan het Comité van Ministers dat
       toeziet op de tenuitvoerlegging van de voorwaarden van de minnelijke
       schikking als vervat in de beslissing.

  Artikel 40. Openbare zittingen en toegang tot de stukken

     1. De zittingen zijn openbaar, tenzij het Hof wegens buitengewone
       omstandigheden anders beslist.

     2. De ter griffie gedeponeerde stukken zijn toegankelijk voor het
       publiek, tenzij de President van het Hof anders beslist.

  Artikel 41. Billijke genoegdoening

   Indien het Hof vaststelt dat er een schending van het Verdrag of van de
   Protocollen daarbij heeft plaatsgevonden en indien het nationale recht van
   de betrokken Hoge Verdragsluitende Partij slechts gedeeltelijk
   rechtsherstel toelaat, kent het Hof, indien nodig, een billijke
   genoegdoening toe aan de benadeelde.

  Artikel 42. Uitspraken van Kamers

   Uitspraken van Kamers gelden als einduitspraak in overeenstemming met de
   bepalingen van artikel 44, tweede lid.

  Artikel 43. Verwijzing naar de Grote Kamer

     1. Binnen een termijn van drie maanden na de datum van de uitspraak
       van een Kamer kan elke bij de zaak betrokken partij, in uitzonderlijke
       gevallen, verzoeken om verwijzing van de zaak naar de Grote Kamer.

     2. Een college van vijf rechters van de Grote Kamer aanvaardt het
       verzoek indien de zaak aanleiding geeft tot een ernstige vraag
       betreffende de interpretatie of toepassing van het Verdrag of de
       Protocollen daarbij, dan wel een ernstige kwestie van algemeen belang.

     3. Indien het college het verzoek aanvaardt, doet de Grote Kamer
       uitspraak in de zaak.

  Artikel 44. Einduitspraken

     1. De uitspraak van de Grote Kamer geldt als einduitspraak.

     2. De uitspraak van een Kamer geldt als einduitspraak

               a. wanneer de partijen verklaren dat zij niet zullen verzoeken om
            verwijzing van de zaak naar de Grote Kamer; of

               b. drie maanden na de datum van de uitspraak, indien niet is
            verzocht om verwijzing van de zaak naar de Grote Kamer; of

               c. wanneer het college van de Grote Kamer het in artikel 43
            bedoelde verzoek verwerpt.

     3. De einduitspraak wordt openbaar gemaakt.

  Artikel 45. Redenen die aan uitspraken en beslissingen ten grondslag liggen

     1. Uitspraken, alsmede beslissingen waarbij verzoekschriften al dan
       niet ontvankelijk worden verklaard, dienen met redenen te worden
       omkleed.

     2. Indien een uitspraak niet, geheel of gedeeltelijk, de eenstemmige
       mening van de rechters weergeeft, heeft iedere rechter het recht een
       uiteenzetting van zijn persoonlijke mening toe te voegen.

  Artikel 46. - Bindende kracht en tenuitvoerlegging van uitspraken

     1. De Hoge Verdragsluitende Partijen verbinden zich ertoe zich te
       houden aan de einduitspraak van het Hof in de zaken waarbij zij partij
       zijn.

     2. De einduitspraak van het Hof wordt toegezonden aan het Comité van
       Ministers dat toeziet op de tenuitvoerlegging ervan.

     3. Indien het Comité van Ministers van mening is dat het toezicht op
       de tenuitvoerlegging van een einduitspraak wordt belemmerd vanwege een
       probleem met de interpretatie van de uitspraak, kan het de zaak
       voorleggen aan het Hof voor een uitspraak over vragen betreffende de
       interpretatie. Beslissingen tot verwijzing dienen te worden genomen
       met een tweederde meerderheid van de vertegenwoordigers die gerechtigd
       zijn in het Comité zitting te hebben.

     4. Indien het Comité van Ministers van mening is dat een Hoge
       Verdragsluitende Partij weigert zich te houden aan een einduitspraak
       in een zaak waarbij zij partij is, kan het, na die Partij daarvan
       formeel in kennis te hebben gesteld en op grond van een beslissing
       genomen met een meerderheid van tweederden van de vertegenwoordigers
       die gerechtigd zijn in het Comité zitting te hebben, aan het Hof de
       vraag voorleggen of die Partij verzuimd heeft te voldoen aan haar
       verplichtingen uit hoofde van het eerste lid.

     5. Indien het Hof constateert dat er sprake is van een schending van
       het eerste lid, legt het de zaak voor aan het Comité van Ministers
       teneinde te overwegen welke maatregelen dienen te worden getroffen.
       Indien het Hof constateert dat er geen sprake is van een schending van
       het eerste lid, legt het de zaak voor aan het Comité van Ministers dat
       het onderzoek van de zaak sluit.

  Artikel 47. Adviezen

     1. Het Hof kan, op verzoek van het Comité van Ministers, adviezen
       uitbrengen over rechtsvragen betreffende de interpretatie van het
       Verdrag en de Protocollen daarbij.

     2. Deze adviezen mogen geen betrekking hebben op vragen die verband
       houden met de inhoud of strekking van de in Titel I van het Verdrag en
       de Protocollen daarbij omschreven rechten en vrijheden, noch op andere
       vragen waarvan het Hof of het Comité van Ministers kennis zou moeten
       kunnen nemen ten gevolge van het instellen van een procedure
       overeenkomstig het Verdrag.

     3. Besluiten van het Comité van Ministers waarbij het Hof om advies
       wordt gevraagd, dienen te worden genomen met een meerderheid van de
       vertegenwoordigers die gerechtigd zijn in het Comité zitting te
       hebben.

  Artikel 48. Bevoegdheid van het Hof met betrekking tot adviezen

   Het Hof beslist of een verzoek om advies van het Comité van Ministers
   behoort tot zijn bevoegdheid als omschreven in artikel 47.

  Artikel 49. Redenen die aan adviezen ten grondslag liggen

     1. Adviezen van het Hof dienen met redenen te worden omkleed.

     2. Indien een advies niet, geheel of gedeeltelijk, de eenstemmige
       mening van de rechters weergeeft, heeft iedere rechter het recht een
       uiteenzetting van zijn persoonlijke mening toe te voegen.

     3. Adviezen van het Hof worden ter kennis gebracht van het Comité van
       Ministers.

  Artikel 50. Kosten van het Hof

   De kosten van het Hof worden gedragen door de Raad van Europa.

  Artikel 51. Voorrechten en immuniteiten van de rechters

   De rechters genieten, gedurende de uitoefening van hun functie, de
   voorrechten en immuniteiten bedoeld in artikel 40 van het Statuut van de
   Raad van Europa en de op grond van dat artikel gesloten overeenkomsten.

  TITEL III. DIVERSE BEPALINGEN

  Artikel 52. Verzoeken om inlichtingen van de Secretaris-Generaal

   Iedere Hoge Verdragsluitende Partij verschaft op verzoek van de
   Secretaris-Generaal van de Raad van Europa een uiteenzetting van de wijze
   waarop haar nationaal recht de daadwerkelijke uitvoering waarborgt van
   iedere bepaling van dit Verdrag.

  Artikel 53. Waarborging van bestaande rechten van de mens

   Geen bepaling van dit Verdrag zal worden uitgelegd als beperkingen op te
   leggen of inbreuk te maken op de rechten van de mens en de fundamentele
   vrijheden die verzekerd kunnen worden ingevolge de wetten van enige Hoge
   Verdragsluitende Partij of ingevolge enig ander Verdrag waarbij de Hoge
   Verdragsluitende Partij partij is.

  Artikel 54. Bevoegdheden van het Comité van Ministers

   Geen bepaling van dit Verdrag maakt inbreuk op de bevoegdheden door het
   Statuut van de Raad van Europa verleend aan het Comité van Ministers.

  Artikel 55. Uitsluiting van andere wijzen van geschillenregeling

   De Hoge Verdragsluitende Partijen komen overeen dat zij, behoudens
   bijzondere overeenkomsten, zich niet zullen beroepen op tussen haar van
   kracht zijnde verdragen, overeenkomsten of verklaringen om door middel van
   een verzoekschrift een geschil, hetwelk is ontstaan uit de interpretatie
   of toepassing van dit Verdrag te onderwerpen aan een andere wijze van
   regeling dan die die bij dit Verdrag zijn voorzien.

  Artikel 56. Territoriale werkingssfeer

     1. Iedere Staat kan, ten tijde van de bekrachtiging of op elk later
       tijdstip door middel van een kennisgeving gericht aan de
       Secretaris-Generaal van de Raad van Europa verklaren, dat dit Verdrag
       met inachtneming van het vierde lid van dit artikel van toepassing zal
       zijn op alle of op één of meer van de gebieden voor welker
       buitenlandse betrekkingen hij verantwoordelijk is.

     2. Het Verdrag zal van toepassing zijn op het gebied of op de gebieden
       die in de kennisgeving zijn vermeld, vanaf de dertigste dag die volgt
       op die waarop de Secretaris-Generaal van de Raad van Europa deze
       kennisgeving heeft ontvangen.

     3. In de voornoemde gebieden zullen de bepalingen van dit Verdrag
       worden toegepast, evenwel met inachtneming van de plaatselijke
       behoeften.

     4. Iedere Staat die een verklaring heeft afgelegd overeenkomstig het
       eerste lid van dit artikel, kan op elk later tijdstip, met betrekking
       tot één of meer van de gebieden die in de verklaring worden bedoeld,
       verklaren dat hij de bevoegdheid van het Hof aanvaardt om kennis te
       nemen van verzoekschriften van natuurlijke personen, (niet
       gouvernementele) organisaties of groepen van particulieren, zoals
       bepaald in artikel 34 van het Verdrag.

  Artikel 57. Voorbehouden

     1. Iedere Staat kan, ten tijde van de ondertekening van dit Verdrag of
       van de nederlegging van zijn akte van bekrachtiging, een voorbehoud
       maken met betrekking tot een specifieke bepaling van dit Verdrag, voor
       zover een wet die op dat tijdstip op zijn grondgebied van kracht is,
       niet in overeenstemming is met deze bepaling. Voorbehouden van
       algemene aard zijn niet toegestaan krachtens dit artikel.

     2. Elk voorbehoud hetwelk overeenkomstig dit artikel wordt gemaakt,
       dient een korte uiteenzetting van de betrokken wet te bevatten.

  Artikel 58. Opzegging

     1. Een Hoge Verdragsluitende Partij kan dit Verdrag slechts opzeggen
       na verloop van een termijn van 5 jaar na de datum waarop het Verdrag
       voor haar in werking is getreden en met een opzeggingstermijn van 6
       maanden, vervat in een kennisgeving gericht aan de Secretaris-Generaal
       van de Raad van Europa, die de andere Hoge Verdragsluitende Partijen
       hiervan in kennis stelt.

     2. Deze opzegging kan niet tot gevolg hebben dat zij de betrokken Hoge
       Verdragsluitende Partij ontslaat van de verplichtingen, nedergelegd in
       dit Verdrag, die betrekking hebben op daden die een schending van deze
       verplichtingen zouden kunnen betekenen en door haar gepleegd zouden
       zijn voor het tijdstip waarop de opzegging van kracht werd.

     3. Onder dezelfde voorwaarden zal iedere Hoge Verdragsluitende Partij
       die ophoudt Lid van de Raad van Europa te zijn, ophouden Partij bij
       dit Verdrag te zijn.

     4. Het Verdrag kan worden opgezegd overeenkomstig de bepalingen van de
       voorafgaande leden met betrekking tot ieder gebied waarop het
       overeenkomstig artikel 56 van toepassing is verklaard.

  Artikel 59. Ondertekening en bekrachtiging

     1. Dit Verdrag is voor ondertekening door de Leden van de Raad van
       Europa opengesteld. Het zal worden bekrachtigd. De akten van
       bekrachtiging zullen worden nedergelegd bij de Secretaris-Generaal van
       de Raad van Europa.

     2. De Europese Unie kan toetreden tot dit Verdrag.

     3. Dit Verdrag zal in werking treden na de nederlegging van tien akten
       van bekrachtiging.

     4. Met betrekking tot iedere ondertekenaar die het daarna bekrachtigt,
       zal het Verdrag in werking treden op de dag van de nederlegging der
       akte van bekrachtiging.

     5. De Secretaris-Generaal van de Raad van Europa geeft aan alle Leden
       van de Raad van Europa kennis van de inwerkingtreding van het Verdrag,
       van de namen der Hoge Verdragsluitende Partijen die het bekrachtigd
       hebben, evenals van de nederlegging van iedere akte van bekrachtiging
       die later heeft plaats gehad.

   GEDAAN te Rome, de 4e November 1950, in de Engelse en de Franse taal,
   zijnde beide teksten gelijkelijk authentiek, in een enkel exemplaar
   hetwelk zal worden nedergelegd in het archief van de Raad van Europa. De
   Secretaris-Generaal zal gewaarmerkte afschriften doen toekomen aan alle
   ondertekenaars.